رسم نمودار تابع
نمودار این تابع از دو نیم خط به ضریب زاویههای و یک پاره خط تشکیل شده است.
از نقاطی به طول و روی محور ها به اندازه بالا رفته و نمودار تابع را رسم میکنیم.
محور تقارن تابع، خط است.
تمرین
نمودار تابع زیر را رسم میکنیم:
برد تابع به کمک نمودار بهصورت زیر معلوم میشود:
تمرین
نمودار تابع زیر را رسم میکنیم:
بهازای تعداد جوابهای معادله را بهروش هندسی حل میکنیم:
از روی شکل، معادله فوق دو جواب دارد، یعنی دو منحنی در دو نقطه همدیگر را قطع کردهاند.
بهازای معادله را بهروش جبری حل میکنیم:
جواب قابل قبول است، زیرا در نامساوی صادق است.
تساوی فوق برقرار نیست و در این فاصله، معادله جواب ندارد.
جواب قابل قبول است، زیرا در نامساوی صادق است.
جوابهای دقیق معادله میباشد.
حل و بحث معادله
حالت اول: اگر باشد، به حل معادله میپردازیم.
میدانیم منظور از حل معادله فوق یعنی تعیین نقاط تلاقی دو منحنی نمودار دو تابع فوق بهصورت زیر است:
در نتیجه برابر است با پس کافی است دو خط را با هم مقایسه کنیم:
- اگر باشد، خط نمودار تابع را قطع نمیکند، بنابراین معادله جواب ندارد.
- اگر باشد، خط نمودار تابع را در بینهایت نقطه قطع میکند، بنابراین معادله دارای بیشمار جواب است. در این حالت اگر باشد، این جوابها در فاصله میباشند و در این فاصله معادله تبدیل به اتحاد میشود.
- اگر باشد، خط نمودار تابع را در دو نقطه قطع میکند، بنابراین معادله دو جواب دارد و این جوابها در فاصله میباشد.
روابط بین دو ریشه بهصورت است و میباشد.
حالت دوم: اگر باشد، به حل معادله میپردازیم.
معادله دو ریشه دارد که بهصورت زیر محاسبه میشود:
حالت سوم: اگر باشد، به حل معادله میپردازیم.
معادله غیر ممکن است، زیرا سمت راست معادله همواره مثبت و سمت چپ معادله همواره منفی است.
دریافت مثال
حل و بحث نامعادله
برای تعیین تعداد جوابهای نامعادله فوق بهصورت زیر عمل میکنیم:
با توجه به نمودار دو تابع :
- اگر آنگاه نامعادله جواب ندارد.
- اگر آنگاه تمام هایی که بهازای آنها نمودار تابع زیر خط میباشد، جواب نامعادله است.در این حالت محل تلاقی، خارج فاصله است، لذا نقاط تلاقی برابرند با:
تمرین
نامعادله را به روش جبری حل میکنیم:
نامساوی همواره برقرار است.
جواب نامعادله در حالت کلی بهصورت زیر بهدست میآید:
نامعادله را به روش هندسی حل میکنیم:
توابع را در یک دستگاه مختصات رسم میکنیم:
از روش جبری حل نامعادله فوق، به تابع چند ضابطهای زیر رسیدیم:
دریافت مثال
حل و بحث نامعادله
جواب نامعادله، فاصله زیر است:
دریافت مثال
رسم نمودار تابع
نمودار این تابع شامل دو نیم خط افقی و یک پاره خط مایل به ضریب زاویه یا است.
مرکز تقارن این تابع نقطه روی محور هاست.
اگر باشد، از نقطه ای به طول روی محور ها به اندازه پایین و از نقطهای به طول روی محور ها به اندازه بالا رفته و نمودار تابع را رسم میکنیم:
اگر باشد، از نقطهای به طول روی محور ها به اندازه بالا و از نقطهای به طول روی محور ها به اندازه پایین رفته و نمودار تابع را رسم میکنیم:
حل و بحث معادله
برای تعیین تعداد جوابهای معادله فوق بهصورت زیر عمل میکنیم:
جوابهای این معادله، محل تلاقی دو تابع میباشد. نمودار معادله به یکی از دو صورت زیر است:
- اگر یا باشد، خط نمودار را قطع نمیکند، بنابراین معادله جواب ندارد.
- اگر یا باشد، خط نمودار را در بینهایت نقطه قطع میکند، بنابراین معادله دارای بیشمار جواب است. خط بر یکی از دو خط منطبق شده و معادله بیشمار جواب دارد. این بیشمار جواب در یکی از فواصل یا است که با امتحان کردن یک نقطه، آن فاصله مشخص میشود.
- اگر باشد، خط نمودار را در یک نقطه قطع میکند، بنابراین معادله یک جواب دارد که در فاصله یا است.
دریافت مثال